Module Code - Title:
GA4146
-
TEANGA, SOCHAí AGUS SAÍOCHT 4
Year Last Offered:
2023/4
Hours Per Week:
Grading Type:
N
Prerequisite Modules:
Rationale and Purpose of the Module:
Go mbeadh tuiscint ag an mac léinn ar chanúintí, ar réimeanna teanga agus ar an gCaighdeán Oifigiúil; go mbeadh ar chumas an mhic léinn leagan inghlactha den Ghaeilge a ionramháil go cruinn agus go nádúrtha, agus go mbeadh máistreacht aige ar Chaighdeán Oifigiúil na Gaeilge scríofa; go ndéanfadh an mac léinn tús staidéir ar theanga na Sean-Ghaeilge.
Syllabus:
Ranganna teagaisc: Feabhas a chur ar an gcumas bainte amach sa dara bliain; tógáil ar thaithí na mac léinn i ndiaidh dóibh cúrsa Gaeltachta agus tréimhse in eagras nó i gcomhlacht le Gaeilge a chur i gcrích; staidéar ar chúlra agus ar rialacha an Chaighdeáin Oifigiúil; caighdeánú ar théacsanna sa seanchló agus sna canúintí éagsúla; obair ranga ar theanga na Sean-Ghaeilge.
Léachtaí: Bunchúrsa sochtheangeolaíochta; teanga agus sochaí, teanga agus polaitíocht (an Ghaeilge in Éirinn, agus mionteangacha na hEorpa); tús staidéir ar theanga na Sean-Ghaeilge
Learning Outcomes:
Cognitive (Knowledge, Understanding, Application, Analysis, Evaluation, Synthesis)
Nuair a bheidh an modúl seo críochnaithe go sásúil ag an mac léinn:
- Beidh cur amach aige ar chanúintí traidisiúnta na Gaeilge; beidh sé ábalta an t-eolas sin a chur i bhfeidhm ar théacsanna fogharscríofa agus na canúintí réigiúnacha a ithint óna chéile.
- Beidh tuiscint aige ar stair agus ar theanga na Sean-Ghaeilge.
Affective (Attitudes and Values)
Agus an modúl críochnaithe go sásúil ag an mac léinn, beidh ar a chumas:
- Léirmheas a thabhairt ar fhorbairt na Gaeilge ó na 1950í i leith.
- Anailís a dhéanamh ar staid reatha na gcanúintí labhartha.
- Coimriú criticiúil a dhéanamh ar chesit na sprioctheanga no lucht labhartha na Gaeilge.
- Bheith ábalta téacsanna a phrofadh.
- Bheith ábalta staidéar neamhspleách a dhéanamh ar ghnéithe lárnacha den tSean-Ghaeilge.
Psychomotor (Physical Skills)
Déantar forbairt leanúnach ar scileanna léitheoireachta, éisteachta, labhartha agus scríbhneoireachta.
How the Module will be Taught and what will be the Learning Experiences of the Students:
Bíonn dhá léacht agus dhá rang teagaisc ag gach mac léinn in aghaidh na seachtaine. Bíonn obair leanúnach le déanamh ag an mac léinn idir mhionaistí, thrialacha teanga agus chur i láthair, agus faigheann sé aiseolas orthu uile. Bíonn aiste thaighde le scríobh. Bíonn scrúdú scríofa agus scrúdú cainte ag deireadh an tseimeastair. Cuirtear béim ar an teanga labharta sna ranganna agus lasmuigh díobh, idir mhic léinn agus fhoireann.
Research Findings Incorporated in to the Syllabus (If Relevant):
Prime Texts:
Williams, N. (2006)
Caighdeán Nua don Ghaeilge?
, Coiscéim
Ó Curnáin, B. (2007)
The Irish of Iorras Aithneach
, DIAS
Ó Dónaill, N., Ó Cadhain, M., Ó Tuairisc, E. (1996)
Caint, Canúint agus Caighdeán
, Foilsiú Feirste
Ó hIfearnáin, T. (2006)
Beartas Teanga
, Coiscéim
Ó Murchú, M. (1970)
Urlabhra agus Pobal
, Oifig an tSoláthair
Wagner, H. (1969)
Linguistic Atlas and Survey of Irish Dialects (4 imleabhar)
, DIAS
Strachan, J. (1949)
Old Irish Paradigms and Selections from the Old-Irish Glosses
, RIA
Quin, E.G. (1975)
Old-Irish Workbook
, RIA
Other Relevant Texts:
Ó Baoill, D. (1996)
An Teanga Bheo: Gaeilge Uladh
, ITÉ
Ó Buachalla, B. (2003)
An Teanga Bheo: Gaeilge Chléire
, ITÉ
Ó Murchú, S. (1998)
An Teanga Bheo: Gaeilge Chonamara
, ITÉ
Ó Fiannachta, P. (1974)
Sean-Ghaeilge gan Dua
, An Sagart
Programme(s) in which this Module is Offered:
Semester - Year to be First Offered:
Spring
Module Leader:
gordon.oriain@ul.ie